FERROL / LA VOZ
Boa parte dos placeiros da Peixaría pousaron para A Voz ante a súa fachada cando se cumpren cen anos da súa construción JOSE PARDO
Os placeiros celebran o século de vida da apreciada nave modernista, pero piden máis mantemento e promoción «para que isto non morra»
Rodolfo Ucha Piñeiro deseñou a Peixaría do Mercado Central de Ferrol no ano 1910, ao ditado da linguaxe modernista, pero —por dificultades económicas, problemas burocráticos e algúns dimes e diretes no Concello— a nave non se puido construír ata 1923, cando a súa obra xa estaba instalada no neoeclecticismo. Ao abrigo da súa cuberta de zinc e os seus refinados enreixados de ferro, os placeiros viviron décadas de bulicio e abundancia, pero tamén se enfrontaron a tempos duros. Vítima da deterioración nos oitenta, a punto estivo de sucumbir á derriba e a picaraña nos noventa, pero afortunadamente salvouse e no 2003 renaceu tras unha rehabilitación integral. E neste 2023, cando se cumpren cen anos da súa construción, a preciosa xoia modernista de Ucha non só séguese alzando impoñente no barrio da Magdalena, senón que tamén conserva a súa función
Detalle da fachada da peixaría, na que se pode ver o ano da súa construción: 1923 JOSE PARDO
Para celebralo, desde a praza de Armas a concelleira de Patrimonio, Eva Martínez, avanza que o Concello sacará á luz uns seiscentos exemplares da obra Entender ou Modernismo a través dá obra de Rodolfo Ucha, da historiadora da arte Pilar Freire, aínda inédita e que serviu como base para organizar roteiros e actividades didácticas ao longo dos dous últimos anos. E ao pé da histórica nave, os placeiros que a día de hoxe danlle vida tamén celebran o centenario á súa maneira, aínda que case todos cun sentimento agridoce, a medio camiño entre o orgullo de traballar nun edificio de tanto valor arquitectónico e a «pena» por ver a súa actividade «en declive» debido á «falta de mantemento e promoción».
«É un luxo poder traballar nun edificio tan bonito como leste. Temos unha nave preciosa, aberta, ben ventilada, na que non tes o abafo dun centro comercial… Pero fai falta máis mantemento e limpeza», di sen deixar de desescamar o peixe Esmeralda Prieto. Tato, un dos seus máis fieis clientes, tamén confesa a súa paixón pola Peixaría —«veño a miúdo porque o peixe é espectacular e o edificio é precioso»—, pero, como a pescantina, considera que require máis coidados.
Algúns placeiros piden máis facilidades para que os mozos poidan acceder aos postos baleiros da peixaría, mentres que outros propoñen destinalos a hostalería, como na praza de abastos de Santiago JOSE PARDO
O mesmo opina José Horjales, de Peixes Lano, que lembra que a unha das portas laterais fáltalle «unha folla» e outra das principais «non abre nin pecha ben», mentres que, tras o mostrador de Tinita Cedeira, Javier Pérez tamén reivindica máis atención para unha nave que «fala moito» da cidade e do seu pasado. «Se queres coñecer a cultura dun pobo tes que visitar dous lugares: o seu cemiterio e o seu mercado», subliña.
O discurso repítese nos postos de Peixes Nico, Mari Carmen Prieto, Peixes Niki, Eva Pérez… Todos encomian a beleza do edificio, pero ao mesmo tempo reivindican «máis atención». «Se queremos que dure outros cen anos e que manteña o seu uso, hai que coidalo, mantelo e promocionalo», reclaman Elena, Silvia e Natalia, empregadas de Peixes Niki. E todos esixen facilidades para aparcar e celeridade nas obras da rúa da Igrexa. «Se non, isto mórrese».
novasdecedeira 